ތިންވަނަ ފަހަރަށް ބޫޓާންގެ އަތްދަށުވީއެވެ. 2017 ވަނަ އަހަރު 18 އަހަރުން ދަށުގެ ސާފް ޗެމްޕިއަންޝިޕްގައި 1-0 އިން ބަލިވެ، 2019ގެ ސައުތް އޭޝިއަން ގޭމްސްގައި 23 އަހަރުން ދަށުގެ ޓީމް ސީނިއަރ ތިން ކުޅުންތެރިންނާއެކު 2-1 އިން ބަލިވެ، 2024 ވަނަ އަހަރު 20 އަހަރުންދަށުގެ ސާފް ޗެމްޕިއަންޝިޕުގައި 2-1 އިން ބަލިވީ ދެވަނަ ހާފުގެ ބޮޑުބައި އެކަކު މަދުކޮށް ބޫޓާން ކުޅެގެންނެވެ. ހިތާމައިގެ ކޮޅެއް ނެތެވެ. “ޓުވާރޑްސް ފިއުޗަރ” ވަރަށް ސާފުވެއްޖެއެވެ. އެއާއެކު ރާއްޖޭގެ ފުޓްބޯޅަ އޮތް ހާލަތު ވެސް އެހާމެ ސާފުވެއްޖެއެވެ.

“ޓްވާޑްސް ފިއުޗރ” ގައި އުޖާލާކަމެއް އުންމީދެއް ނެތް

ހަނދާނަށް އަންނަނީ 2013 ވަނަ އަހަރު އޭއެފްސީ 19 އަހަރުންދަށުގެ ކޮލިފައިންއަށް ޖޯޑަންގެ އަންމާނަށް ކުރި ދަތުރުގެ ހަނދާނެވެ. އަޅުގަނޑުގެ މަޢުލޫމާތު ކުށްކަމުގައި ނުވާނަމަ އެއީ ދިވެހިރާއްޖޭގެ ތާރީޚުގައި ވެސް ފުރަތަމަ ފަހަރަށް ޢުމުރުފުރާއެއްގެ ޓީމެއް މި ކޮލިފިކޭޝަންގައި ޕޮއިންޓެއް ހޯދި ފަހަރެވެ. އެންމެ ޕޮއިންޓެއް ނޫނެވެ. 4 ޕޮއިންޓެވެ. އޭރު ވެސް ދެކުނު އޭޝިއާ ސަރަހައްދުގައި ނަގާކިޔާ ވަރުގަދަ އަފްޣާނިސްތާނު 1-0 ސުމަކުން ބަލިކުރީމެވެ. ރިޒޭގެ ގޯލުންނެވެ. ޖެހިގެން އައި މެޗުގައި، ކޮލިފިކޭޝަން ބޭއްވި ޤައުމު، ޖޯޑަންއާ ކުޅެ، ލަބާންގެ މޮޅު ސޭވްތަކުން 0-0 އިން އެއްވަރުކޮށް 5 ޓީމް އޮތް މި ގްރޫޕުގައި، ވަގުތީ ގޮތުން ނަމަވެސް އެއްވަނައަށް އެރީމެވެ. ޖެހިގެން އައި ދެ މެޗުގައި ބަލިވި ނަމަވެސް އެ ކޮލިފިކޭޝަން ނިންމާލީ އާ އުންމީދުތަކަކާއި، ހުވަފެންތަކެއް ދެކެމުންނެވެ. އާ ހިތްވަރަކާއި ޖޯޝެއް ހޯދައި އެފޯރީގައި ބޯޅަ “ޓުވަރޑްސް ފިއުޗަރ” އަށް ދިއުމަށެވެ. އެދުވަހު މި ޓީމުގެ އެސިސްޓެންޓް ކޯޗުގެ މަޤާމުގައި ހުރި ޝާކިއްޓޭ ކޯޗަކީ މިއަދު 20 އަހަރުންދަށުގެ ޓީމުގެ ހެޑް ކޯޗެވެ.

އެދުވަހު ކުޅުންތެރިންގެ ފަރާތުން ފެނުނު ކުޅުމާއި، ހިތްވަރާއި ކުރި މަސައްކަތް އެންމެ ރަނގަޅަށް ފެންނާނެ އެކަކީވެސް ޝާކިއްޓޭ ކޯޗެވެ. މިއަދު ވެސް ހަމަ އެ ހިތްވަރު ދައްކައިފިއެވެ. އެ ކުޅުންތެރިންނަށް ކުރެވެންހުރި މަސައްކަތެއް ކުރިއެވެ. އެ ފަންވަރާއި ބުންވަރު ހުރިކަން ދެއްކިއެވެ. އެ ޖޯޝްވެސް ފެނުނެވެ. އެއާއެކު ހުނަރުވެރި އެތައް ކުޅުންތެރިންނެއްގެ ކުޅުން އެދައްކާލީ އެއިން ކުޅުންތެރިއެއްގެ ހުނަރަށް ސުވާލު ކުރާނެ ފުރުސަތު ނެތްވަރަށެވެ. 

ކްލަބް ފުޓްބޯޅަ އަށްވީ ކިހިނެއް؟

ދިވެހިންގެ ދިވެހި ޕްރިމިއަރ ލީގެވެ. ލީގު ކުޅުނު ދުވަސްވަރު އެއްސީޒަނެއްގައި ދެތިން ފަހަރަށް ކޮންމެވެސް ސަބަބަކާ ހުރެ މެދުކެނޑުމެއް ނާންނަ ފަހަރެއް ނުދެއެވެ. މިނިވަންދުވަސް ފާހަގަ ކުރަންވިޔަސް ނުވަތަ އެހެން ކަމަކާ ވިދިގެންވިޔަސް ވެސް މެއެވެ. އެންމެ ފަހު ލީގަށްފަހު، ލީގު ނުކުޅޭތާ އަހަރަކާ ގާތްވަނީއެވެ. އޭއެފްސީ ކަޕުގެ އެކި ފަންތީގައި ވާދަކުރާ އަވައްޓެރި ގައުމުތަކުގެ ޓީމުތައް ފަތުއަޑުކިޔާފައި ތައްޔާރުވަނީ ލީގުގެ ވަރުގަދަ މެޗްތަކަށެވެ. ވާދަވެރި ގިނަ މެޗްތަކެއް ލީގުގައި ކުޅުމަށެވެ. ދިވެހި ފުޓުބޯޅަ މިއަދު އޮތް ހާލަތުން ލީގުގެ ވާހަކަ ކްލަބުތަކަށް ދެއްކޭކަށް ނެތެވެ. ވާދަވެރި މެޗްތަކެއް ލިބޭކަށް ނެތެވެ. ބޮޑު މުބާރާތަކަށް ދިއުމުގެ ކުރިން ޓީމުގެ ފެންވަރު ދެނެގަންނާނެ ރަނގަޅު ގޮތެއްވެސް ނެތެވެ. އަމިއްލަ ހާލައިގެން އެ ކްލަބެއް އެޅެންވީއެވެ. އެހިވާން އޮތް އިދާރާ އޮތީ ކޯމާގައެވެ. ދިވެހި ކްލަބްތައް އޭއެފްސީ ކަޕުގައި ނުވަތަ އެ ފަންތީގެ މުބާރާތްތަކުގައި އުޅޭ ހާލު ވިސްނާލާށެވެ. ނިއުރޭޑިއަންޓުން ހޯދި ބޮޑު ކާމިޔާބީ ފިޔަވައި އިތުރު ކާމިޔާބެއް ދިވެހި ކްލަބަކަށް އޭޝިޔާ ސަރަހައްދުގެ އެ ބޮޑު މުބާރާތުން އަދި ހޯދިފައެއް ނެތެވެ. މާޒިޔާގެ ނަން ފުޓުބޯޅައިގައި ފައި ހިއްޕާލި ފަހުން އޭއެފްސީ ކަޕް ކޮންމެ އަހަރަކުހެން ކުޅެ، އެންމެ އެދެވޭ ނަތީޖާ ނުލިބި މާޔޫސްކަމުގައި މުބާރާތް ނިންމާލަން ޖެހެނީއެވެ. އެއިން މެޗެއް ބަލާލި މީހަކު ވިއްޔާ، ދިވެހި ކުޅުންތެރިންގެ ހުނަރައް ޝައްކު ކުރާނެ ޖާގައެއް ނެތްކަމުގައި ބުނެއެވެ.  2018 ވަނަ އަހަރުގެ ސާފްގައި ހޯދި ކާމިޔާބާއި، ޓީސީއިން ހޯދި ކާމިޔާބާއި، 19 އަހަރުން ދަށުގެ ސާފްގައި ހޯދި ބްރޯންޒް މެޑަލް އާއި އަންހެން ޓީމް 2019ގައި  ހޯދި ބްރޯންޒް މެޑަލް ފަދަ މަދު ކާމިޔާބީތަކެއް ފިޔަވައި ދިވެހިންނަކަށް ކާމިޔާބެއް ހޯދިފައެއް ނެތެވެ. ނަމަވެސް، މި ކާމިޔާބީތަކަކީ ރާއްޖޭގެ ބޯޅަ އޮތް ޙާލަތަށް ބަލައިފިއްޔާ ނިކަން ބޮޑު ކާމިޔާބީ ތަކެކެވެ. ދިވެހިންނާ ދެކޮޅަށް ކުޅޭ ކޮންމެ ޓީމެއްގެ ކޯޗެއްގެވެސް އަނގަމަތީ ބަހަކީ ދިވެހި ކުޅުންތެރިންގެ މޮޅުކަމާއި، ހުނަރުވެރި ކަމުގެ ވާހަކައެވެ. ލީގު ރަނގަޅު ނަމަ ތަފާތު ދައްކާނެ ކަމުގެ ވާހަކަ އެވެ.

ހިނގުންތެރިން ޚިޔާނާތްތެރި ވީތަ؟

ނަމަވެސް، އެވާހަކަ އަޑުއެހި ބައެއް ނެތެވެ. އެކަމަށް ޙައްލެއް ގެންނަން މަސައްކަތް ކުރި ތަނެއް ނުފެނުނެވެ. އެކަން ރަނގަޅުކޮށް ދިވެހިން ދަނޑަށް ވައްދަން މަސައްކަތް ކުރިތަނެއް ނުފެނުނެވެ. ދިވެހި ކުޅުންތެރިންނަށް އެންމެ އެކަށޭނެ ފުރުޞަތުތައް ހޯދައިދީ، ދިވެހި ލީގު ރަނގަޅުކޮށް ހަރުދަނާ ކުރިތަނެއް ވެސް ނުފެނުނެވެ.

ޒުވާން ރަނގަޅު ކުޅުންތެރިން ދެމެހެއްޓޭނެ ގޮތެއް ނުހޯދުނެވެ. ބޯޅަ ހިންގާކަށް ނޭނގުނެވެ. ކްލަބުތައް ރެގިއުލޭޓް ކުރެވޭނެ ގޮތެއްވެސް ނުހޯދުނެވެ. ބޯޅައަށް ރަނގަޅު ބަދަލެއް ނުގެނެވުނެވެ. ކޯޗުންނާއި، ކުޅުންތެރިންނާއި، ރެފްރީންނާއި، އޮފިޝަލުންނާއި، އިދާރާގެ މުވައްޒަފުންނާއި، ދެންވެސް ބޯޅައަށް ކަމެއް ކޮށްދިން މީހެއްގެ މުސާރަ އާއި އުޖޫރަ ކަންކަން ވެސް ހަމައަކަށް އަޅުވައެއް ނުދެވުނެވެ. އެ މޮޅެތިހާ ކޯޗުން ދެއްކި ވާހަކަތަކާއި، ދިންހާ ލަފާތަކާއި، ނޫސްތަކުގައި ޖެހި ޚަބަރުތައް ވީ ފޫނެތް ފަޔަށް ފެންފުރުމަށެވެ. އެވަރުން ނިމުނީއެއް ނޫނެވެ. ނޫސްތަކާއި ޚަބަރުފަތުރާ ވަސީލަތްތަކާއި ޒާތަކަށް އަރާރުންވެ މޫނުވެސް ކެނޑުނީއެވެ. އާންމުން ބޯޅަޔާ ފެޔަށް ޖެހުނީއެވެ. 

ދިވެހިންނަށް މިއަދުވެސް އިވެނީ މީގެ އެތައް އަހަރެއް ކުރިން ވެސް ކީ އަންބާއެވެ. ވާނީވެސް އެހެންތާއެވެ. އެއިން ޙާޞިލްވި ކަމެއް އަދި ޙާޞިލްވި މިންވަރެއްވެސް އެނގޭކަށް ނެތެވެ. ބަލާލި ކޮންމެ ދިމާއަކުން ފެންނަނީ ބޯޅައަށް އިހުމާލު ވެފައިވާ މަންޒަރެވެ. “ޓުވާރޑްސް ފިއުޗަރ” އަންބާ ކިޔަކިޔައި އޮއްވާ ބޮޑު ޖީލެއް ހަލާކުވެ ދަނީއެވެ. އެ އަންބާގައި އަޅުގަނޑު ފަދަ އެތައް ޒުވާނެއްގެ އުންމީދުތައް ފައި ދަށުލީއެވެ. އެ އަންބާގައި ދިވެހި ކުޅުންތެރިންނާއި އެ ކުޅުންތެރިންގެ ޢާއިލާވެސް ޙާލުގައި ޖެއްސީއެވެ. އެ އަންބާގައި ދިވެހި ކުޅުންތެރިން ދިރިއުޅެން އެހެން ގޮތްތައް ހޯދަން މުޖުބޫރު ކުރުވީއެވެ. އެ އަންބާގައި ބޫޓާން އަތުން ތިންބުރަށް ބަލިވެ ތިންފަށްވީއެވެ. އެ އަންބާގައި ލަންކާ އަތުން ވެސް ބަލިވީއެވެ. އެ އަންބާގައި ސާފްގެ ގްރޫޕް ސްޓޭޖުން ސަލަމާތްވާން މަރުފަލި ޖަހަންވެސް ޖެހުނީއެވެ. އެ އަންބާގައި ކްލަބުތައް ހަފުސްވެ، ކުޅުންތެރިންނަށް ދަރާ ވިކި ހުސްވީއެވެ. އެ އަންބާގައި ނޫސްވެރިންނާ ފެޔަށް ޖެހުނީއެވެ. އެ އަންބާގައި ލީގު ބިކަވަމުންގޮސް ލީގުވެސް އޮޔާ ދިޔައީއެވެ. އެ އަންބާގައި ދިވެހި ފުޓުބޯޅަ ވެސް ހަލާކުވެ ދަނީއެވެ. އެ އަންބާގައި ދިވެހިން ބޯޅަ ދެކެ ފޫހި ކުރުވީއެވެ. އެ އަންބާގައި އެ ބޯޅަ ހިންގަން ހުރި މުއައްސަސާ އާއި އެތަނާ އިންވެގެން ހުރި ތަނެއްވިއްޔާ އެތަނެއްވެސް ވީރާނާވަނީއެވެ. އެ އަންބާގައި ދިވެހިން ބޯޅައިގައި ދަށަށް ނުދާހާ ފަހަތަށް ސޮއްސާލީއެވެ. އެ އަންބާގައި ބޯޅައަށް އެހެން އިންސާނަކަށް ގާތްވާން ނުކުރޭހާ ވަރަށް ސުންނާފަތި ކޮށްލީއެވެ. އެ އަންބާގައި ދިވެހިންގެ ފަޚުރަކަށްވީ ބޯޅަ ލަދަކަށްވެ ފަކުރަކަށްވީއެވެ. އެ އަންބާގައި މި ބޯޅަ ހަލާކު ކުރި މީހެއް މި އުޑު ބަޅުކުރެއްވި ހިސާބުގައިވެސް ނެތީއެވެ. އެ އަންބާގައި ގޯސް ގޯހޭ ބުނާނެ ހިތްވަރުވެސް ނެތުނީއެވެ. އެ އަންބާގައި އެ ގޯހުގައި މުޅި ބޯޅަ ޢާއިލާ ވެސް އަތްއުރާލައިގެން، ކޮނޑުހުޅު ނެއްޓޭވަރަށް އަތްޖަހަން ތިބީއެވެ. އެ އަންބާގައި މުޅި ބޯޅަ ޢާއިލާ ސީދާކޮށްވެސް އަދި ނުސީދާކޮށްވެސް ބައިވެރިވީއެވެ. އެ އަންބާގައި ބައެއްގެ އަންބޮނޑި ވެސް ބޮޑުވީއެވެ. އެ އަންބާގައި ލަދެއްޙަޔާތެއް ނެތި ބޯޅައަށް ކޮންމެވެސް ބަޔަކު ގައްދާރުވީއެވެ. އެ އަންބާގައި ބޯޅަ، ބޯޅައަށްވެސް ނުވީއެވެ. އަދިވެސް ކިޔަންވީ “ޓުވާރޑްސް ފިއުޗަރ” ގެ އަންބާތޯއެވެ؟

އަދިވެސް އުންމީދު އެބައޮތް!

ނޫނެކެވެ. ދެން ހުއްޓާލާށެވެ. ހުނަރާއި ފަންވަރާއި ބުންވަރާއި ހިތްވަރު ދިވެހި ކުޅުންތެރިންނާއި ދިވެހިންގެ ކިބައިގައި ހުންނާނެއެވެ. އެކަން ރަށްރަށުގައި ބާއްވަމުންދާ މުބާރާތެއް ބަލާލި މީހަކަށް ވިއްޔާ ފެންނާނެއެވެ. އާ ފެށުމަކުން ބޯޅަ ފަށަން ހިނގާށެވެ. އާ ހިތްވަރަކުން އަލުން ބޯޅަ ނަގާ ކޮޅަށް ޖަހަން ހިނގާށެވެ. އަދިވެސް ރަނގަޅު ކުރެވޭނެއެވެ. އަދިވެސް މި ބޯޅައަށް ލޯބި ޖެއްސޭނެއެވެ. އަދިވެސް މި ލޯބި ދިރުވޭނެއެވެ. ބޭނުންވަނީ ތެދުވެރި އިޚްލާޞްތެރިންނެވެ. ބޭނުންވަނީ ބޯޅަ ދެކެ ލޯބިވާ ބައެކެވެ. ބޭނުންވަނީ ބޯޅަ ދެކެ ދިވެހިން ވާ ލޯބި އިޙްސާސްކުރެވޭނެ ބައެކެވެ. އެކަމަށް އިޙްތިރާމް ކުރަން ދަންނަ، އިޙްތިރާމް ކުރާނެ ބައެކެވެ. ބޭނުންވަނީ ދުރުރާސްތާ ރަނގަޅު ޕްލޭންއަކާއި އެއަށް ޚާލިޞް ހިތަކުން މަސައްކަތް ކުރާނެ ބައެކެވެ. ބޭނުންވަނީ އަމިއްލަ އެދުން ދޫކޮށް، ދިވެހިންނާއި ދިވެހި ކުޅުންތެރިންގެ ފުޓުބޯޅައިގެ އުންމީދުތަކުގައި ކުލަ ޖައްސައިދޭނެ ބައެކެވެ. ބޭނުންވަނީ ދިވެހި ފުޓުބޯޅަ އާ ހަރުފަތަކަށް ގެންގޮސްދޭނެ ބައެކެވެ. ބޭނުންވަނީ ދިވެހިންގެ ފުޓުބޯޅައަށް ގައްދާރު ނުވާނެ ބައެކެވެ. ބޭނުންވަނީ ދިވެހި ފުޓުބޯޅަ ހިންދެމިލައި، ކުރިއަރައިގެން ދާނެ ދުވަހެކެވެ.